Jodłowa

Jodłowa ma powierzchnie 4082 hektarów oraz około 4 tys. mieszkańców, jest lokalizowana w dolinie potoku Jodłówka. Obszar wsi obejmują trzy sołectwa: Jodłowa Dolna, Jodłowa Górna i Jodłowa Wisowa. Jest to największą wieś w powiecie dębickim oraz siedziba gminy Jodłowa.
Zasadnicze jest zauważenie, że wieś Jodłowa pierwotnie nie funkcjonowała jako pojedyncza osada. Pierwsza wzmianka o Jodłowej Górnej (Polskiej) pochodzi z 1354 roku natomiast Jodłowa Dolna (Niemiecka) powstała w 1359 roku, gdy Kazimierz Wielki zezwolił na zlokalizowanie nowej wsi na prawie niemieckim, wtedy to sprowadzono tam osadników z Niemiec. W ciągu kolejnych wieków granice i podziały pomiędzy wsiami uległy jednakże stopniowemu zatarciu.

W XVIII wieku w Jodłowej doszło do ostrogo sporu chłopów z ówczesnym dzierżawcą wsi Władysławem Siedleckim przeciwko nadmiernemu obciążeniu robotami oraz czynszami. W konsekwencji braku porozumienia doszło do buntu chłopów, którzy odmówili odrabiania pańszczyzny. W 1754 roku w Jodłowej zwołano sąd komisarskiego, któego celem było rozstrzygnięcie sporu. Na tę okazję jednakże dzierżawca sprowadził z Szymbarku 50 uzbrojonych ludzi. Doszło do starcia, byli ranni i zabici natomiast dzierżawca musiał ratować się ucieczką a zabudowania dworskie zostały ograbione. Do dalszej eskalacji konfliktu doszło gdy starostą jodłowskim został hrabia Lubomirski. W wyniku jego starań w październiku 1759 roku zwołano kolejny sąd komisarski. Przywódców opornych chłopów skazano na ścięcie, najaktywniejszych uczestników skazano na długoletnie więzienie natomiast pozostałym wymierzono chłostę (od 100 do 300 rózg). W następstwie tych zdarzeń, w 1765 roku wieś Jodłowa została oczynszowana.

W XIX wieku wieś znalazła się w zaborze austriackim a Jodłowa nabrała charakteru miasteczka. Po utworzeniu powiatu pilźnieńskiego, włączona do niego została również wieś Jodłowa. Mieszkańcy wsi brali aktywny udział w powstaniu styczniowym natomiast w trakcie I wojny światowej w okolicy toczyły się walki rosyjsko-austriackie co potwierdzają miejscowe cmentarze.

W trakcie II wojny światowej w Jodłowej we wsi funkcjonowała placówka AK „Ibis”, wydawano tu „Biuletyn Radiowy” oraz przez czas kwaterował tam oddział specjalny Inspektoratu AK Krosno. W 1942 roku Niemcy dokonali eksterminacji większości żydowskich mieszkańców wioski, których przewieziono do lasu w Przeczycy i rozstrzelano (około 160 osób).